Tuğba YALÇIN, Ajda BAL, Deniz DÜLGEROĞLU, Aytül ÇAKCI

Anahtar Kelimeler: Hastalık aktivitesi; takip; romatoid artrit

Özet

Amaç: Bu çalışmada romatoid artrit (RA) hastalarının demografik ve klinik özelliklerinin belirlenmesi, başlangıç ve son vizit sırasındaki laboratuvar, klinik, radyografik ve fonksiyonel parametrelerinin karşılaştırılması, hastalık aktivitesi, fonksiyonel durum ve radyografik evredeki değişimlerin gösterilmesi amaçlandı.

Hastalar ve yöntemler: Romatoloji Takip Polikliniği'mizde Ocak 2003 - Aralık 2009 tarihleri arasında takip edilen 441 RA hastasının dosyası retrospektif olarak incelendi. Demografik ve klinik özellikleri ve başlangıç ve son vizitteki takip parametreleri kaydedildi. Laboratuvar incelemesinde eritrosit sedimentasyon hızı (ESR) ve C-reaktif protein (CRP) değerleri not edildi. Hastalık aktivitesi, fonksiyonel düzey ve radyografik evreleme sırasıyla; 28 eklemi içeren Hastalık Aktivite Skoru (DAS28), Sağlık Değerlendirme Anketi (SDA), ön-arka el radyografisinde Larsen skoru kullanılarak yapıldı.

Bulgular: Başlangıç ve son vizit karşılaştırıldığında, DAS28 ve SDA düzeylerinde anlamlı iyileşme saptanırken (p<0.001), Larsen skorlarında anlamlı değişiklik gözlenmedi (p=0.484). Ayrıca son vizite laboratuvar paremetrelerinden yalnızca CRP değerlerinde anlamlı düzelme gözlendi (p<0.001). Eklem dışı tutulumu olmayan ve ilaç uyumu iyi olan hastaların son vizitteki DAS28 skorları, diğerlerine göre düşük bulundu (p=0.043, p<0.001).

Sonuç: Bizim sonuçlarımız, RA hastalarında kombine hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaç (DMARD) tedavisinin ve düzenli takibin hastalık aktivitesini baskılamak için çok önemli olduğunu gösterdi. İyi ilaç uyumu olan hastaların hastalık aktivite düzeyi daha iyi olduğu için, hastalar ilaçlar konusunda eğitilmelidir.