Ebru UMAY, Alev ÇEVİKOL, Aytül ÇAKCI

Anahtar Kelimeler: Dominansi; el kavrama kuvveti; el; eklem tutulumu; romatoid artrit

Özet

Amaç: Çalışmamızda sağ elini dominant olarak kullanan romatoid artritli (RA) hastalarda el dominansisi ile klinik ve radyolojik olarak el tutulumu ve el becerisi arasında ilişki olup olmadığının değerlendirilmesi amaçlandı.

Hastalar ve yöntemler: Çalışmaya sağ elini dominant olarak kullanan 249 hasta (238 kadın, 11 erkek; ort. yaş 53.0±11.8 yıl; dağılım 25-78 yıl) alındı. Hastaların el ve el bileği tutulumunun değerlendirilmesinde, el ve el bileği eklem hareket açıklığı (EHA), metakarpofalangeal eklemler (MKFE) ve proksimal interfalangeal eklemler (PIFE) ölçüldü ve deformitelerin ve tenosinovitin varlığı kaydedildi. El becerisi nine hole peg testi, el kavrama kapasitesi (altı tip) ve kaba kavrama kuvveti ile değerlendirildi. Larsen skoru hesaplandı ve sonuçlar iki el arasında kıyaslandı.

Bulgular: El bilek fleksiyon, ekstansiyon ve total PIFE EHA kısıtlılığı, piyano tuşu belirtisi ve düğme iliği deformitesi varlığı dominant (sağ) elde daha fazla idi. Sağ el sol ele göre daha kuvvetli bulundu, fakat iki el arasında kavrama tipleri açısından farklılık saptanmadı. Sağ elin radyolojik bulguları sol ele göre daha destrüktif idi.

Sonuç: Çalışma bulgularımıza göre, RA'lı hastaların dominant eli daha fazla eklem kısıtlılığı ve radyolojik hasar içermekte idi, ayrıca bazı deformiteler dominant elde daha fazla gözlenebilmekte idi. Ancak, bu sonuçlara rağmen, dominant el halen dominant olmayan elden daha kuvvetlidir.