Özlem Levent, Burcu Yanık, Şehim Kutlay, Süreyya Ergin

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD

Anahtar Kelimeler: Lomber spinal stenoz, fizik tedavi, kalsitonin

Özet

Lomber spinal stenoz dar spinal kanal veya intervertebral foramenin nöral elemanları sıkıştırmasıyla ortaya çıkan, klinikte nörojenik kladikasyon ile karakterize olan kronik, dejeneratif bir sendromdur. Hastanın eğitimi çok önemli olup, tedavi seçenekleri arasında fizik tedavi, epidural enjeksiyonlar, kalsitonin tedavisi gibi konservatif yaklaşımlar ve cerrahi dekompresyon operasyonları yer almaktadır.

Klinik ve radyolojik olarak lomber spinal stenoz tanısı almış 41 hasta çalışmaya alındı. Hastalar 2 gruba randomize edildi. Grup 1 (n=20)'deki hastalar fizik tedavi programına alındı. Grup 2 (n=21)'ye ise fizik tedavi yanında 15 gün süreyle, 100 İÜ/gün salmon kalsitonini uygulandı. Hastalar başlangıçta ve 2. ay sonunda değerlendirildi.

Çalışmanın sonunda her iki grupta ağrı şiddetinde azalma ve bel hareket açıklığı ölçümünde artış saptandı. Kalsitonin alan grupta parestezide belirgin düzelme oldu. Ağrısız yürüme mesafesinde ise iki grupta da belirgin değişiklik olmadı. Sonuç olarak bu çalışmada lomber spinal stenozlu hastalarda kalsitonin tedavisinin etkili olduğu ve güvenle kullanılabileceği gösterilmiştir.