Pelin Yazgan1, Zeynep Şimşek2, İsmihan Orhan1, Lyold Beachy4, Yaşar Özkul3, Mehmet Ali Kurcer2

Anahtar Kelimeler: Uyarlama, güvenirlilik, okur yazar olmayan hastalar, soru formu

Özet

Amaç: Türkiyede okuma yazma bilmeyen hastalar birçok sorgulama formunu kendi kendine tamamlayamamaktadır. Bu çalışmanın amacı; okuma yazma bilmeyen, karpal tünel sendromlu Türk hastalara, Boston semptom şiddet (BSÖ-SŞ) ve fonksiyonel durumu (BSÖ-F) sorgulama ölçeğini uyarlamak ve güvenilirliğini incelemekti.

Yöntem ve Gereçler: Çalışmaya 60 okur yazar olmayan, 60 eğitimli 120 hasta katıldı. Boston sorgulama ölçeği (BSÖ) İngilizce versiyonu Türkçe'ye bağımsız dört kişilik ekip tarafından; tercüme/ geri tercüme kör yöntemle uyarlandı. Okur yazar olmayan hastalarda ‘'yazı yazmak'',''tığ işi yapmak'' ve ‘'okurken kitabı tutmak'' ‘'kuran okumak'' olarak değiştirildi. BSÖ Türkçe versiyonunun güvenilirliği, tekrarlanabilirliği ve iç tutarlılığı araştırıldı.

Bulgular: Cronbach alpha değeri sırasıyla okur yazar olmayan grup için BSÖ-SŞ=0.914, BSÖ-F=0.94 ve okur yazar için BSÖ- SŞ=0.971, BSÖ-F=0.96 olarak hesaplandı. Grup içi ilişki katsayısı, okur yazar olmayan ve olan hasta gruplarında mükemmeldi BSÖ- SŞ ve BSÖ-F için 0.89-0.96-aralığındaydı.

Sonuç: BSÖ formu Türkçe'ye uyarlanmış bu haliyle karpal tünel sendromlu okur yazar olmayan hastalara güvenle uygulanabilir. Farklı eğitim düzeylerinde, kendi kendine yapılan soru formlarını uygularken bazı kavramsal değişikler yapılması gerekli olabilir. (Turk J Rheumatol 2009; 24: 10-6)