Metin Karataş, Seyhan Sözay, Meral Bayramoğlu, Rıdvan Özker

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabillm Dalı

Anahtar Kelimeler: Stroke, transsinaptik dejenerasyon, tek lif elektromyografisi, nöromuskuler jitter

Özet

Hemiplejik hastalarda kas kaybı ve serebral lezyonun karşı tarafında alt motor nöronlarda ortaya çıkan dejeneratif değişiklikler ayrıntılı olarak dökümante edilmiştir. Ancak bu tabloya ait elektrofizyolojik bulgular ve olayın patogenezi hala tam olarak açıklanamamıştır. Bu tabloyu açıklamak için kortikospinal liflerin transnöronal dejenerasyonu üzerinde durulmaktadır.

Bu çalışmada inmeli hastalarda, serebral lezyonun karşı tarafında ekstansör digitorum kommunis kasında nöromuskuler iletimin bütünlüğü aksonal mikrostimülasyonla tek lif elektromyografi ile değerlendirildi. Periferik sinir iletim çalışmaları normal olan ve hemipleji süresi 6 aydan uzun olan 24 hemiplejik hasta çalışmaya alındı.

Tüm grup için ortalama jitter ortalamaları normal sınırlar içinde olmakla beraber 6 hastada nöromuskuler iletim bozukluğunu destekleyen en az iki ayrı kas lifine ait jitter artışı saptandı. Hemiplejik üst ekstremite motor gelişim evreleri ve hastalık süresi ile nöromuskuler jitter değerleri arasında herhangi bir ilişki saptanmazken, ortalama jitter değerleri ile el bileği ve parmak ekstansörlerinin kas tonusu arasında negatif korelasyon saptandı.

Nöromuskuler iletimde saptanan bu değişiklikler kortikospinal traktusun hasarı sonucu ortaya çıkan transsinaptik dejenerasyonla ilişkili olabilir. Bu bulgular nöromuskuler iletim bozukluğunun bazı hemiplejik hastalarda hem denervasyon-reinervasyon sürecinin erken evrelerinde, hem de geç dönem olgularda gösterilebileceğinin düşündürmektedir.