Lale Altan1, Ümit Bingöl1, Zeynep Sağırkaya1, Aslı Sarandöl2, Merih Yurtkuran1

1 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD.
2 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD.

Anahtar Kelimeler: Romatoid artrit, anksiyete, depresyon

Özet

Amaç: Romatoid Artrit (RA) olgularında anksiyete ve depresyon sıklığını sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırmak ve psikiyatrik bozukluk şiddeti ile romatizmal hastalığın aktivasyon parametreleri arasında ilişki olup olmadığını incelemek.

Yöntem: Ardışık 50 RA'li hasta ve 60 sağlıklı gönüllüden psikiyatrik belirtilerini taramak için ‘Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R)', ‘Beck Depresyon Envanteri (BDE)' ve ‘Hastane Anksiyete ve Depresyon ölçeği (HAD)' formlarını doldurmaları istendi. Önce her iki grubun elde edilen verileri birbiriyle Student t-testi ve Mann Whitney-U testi kullanılarak kıyaslandı. Daha sonra RA'li hastalardaki depresyon ve anksiyete belirtileri ile hastalık süresi, gece ve gündüz ağrısı, sabah tutukluğu, hastanın ve hekimin hastalığı global değerlendirmesi, Steinbrocker fonksiyonel sınıflaması, şiş eklem sayısı ve duyarlı eklem sayısı parametreleri arasında korelasyon olup olmadığı Pearson korelasyon katsayısı ile incelendi.

Sonuçlar: RA'li hastaların %28'inde ve kontrol grubunun %9.4'ünde BDE' den elde edilen puanlar kesme puanı olan 17'nin üstündeydi. HAD' a göre depresyon belirtileri hastaların %54'ünde ve anksiyete belirtileri %38'inde mevcut iken kontrol grubunda bu oran depresyon için % 24.5 ve anksiyete için %14.3 idi. RA'li hastaların %38'inde ve kontrol grubunun %34' ünde genel belirti düzeyi (Global symptom Index –GSI) puanı kesme puanı olan 1'in üzerindeydi. Gruplar birbiriyle kıyaslandığında Total HAD skoru, HAD anksiyete, depresyon skoru ve BDE'de iki grup arasında anlamlı fark olduğu, SCL-90 ile elde edilen parametrelerde ise gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görüldü. RA'li hastalarda HAD depresyon skorunun gece ağrısı, şiş eklem sayısı ve duyarlı eklem sayısıyla, anksiyete skorunun Steinbrocker fonksiyonel sınıflaması, hastanın global değerlendirmesi ve duyarlı eklem sayısıyla, BDE nin gece ağrısı ve hastanın global değerlendirmesiyle, GSI ve pozitif belirti düzeyi (Positive Symptom Distress Index-PSDI) 'nin gece ve gündüz ağrısı ve sabah tutukluğu şiş ve duyarlı eklem sayısıyla, pozitif belirti toplamı (Positive symptom total-PST)'nın ise gece ve gündüz ağrısı, şiş ve duyarlı eklem sayısıyla korelasyon gösterdiği görüldü.